Kalbi besleyen damarlarda tıkanıklık tespit edildiğinde hastalar ve yakınlarının aklına “ilaç, stent ya da by pass” tan hangisinin kendileri için en uygun tedavi seçeneği olduğu sorusu gelir. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sertaç Çiçek, kalp hastalıklarının tedavisinde kullanılan yöntemlerle “hangi yöntem?” sorusunu sizler için yanıtladı. Kalp hastalıkları tedavisinde hangi yöntemler kullanılıyor? Kalp damar hastalıklarının tedavisi iki ana grup altında değerlendiriliyor. Bunlardan birisi ilaçla yapılan, diğeri de girişimsel ve cerrahi tedavilerdir. Girişimsel ve cerrahi tedavide amaç, tıkalı damarın bellediği bölgeye oksijenlendirilmiş kanı göndererek kalp kasının canlılığını korumaktır. Kateterle gerçekleştirilen balon ve stent işleminde darlık olan damarın içerisinde kateter yardımıyla balon şişirilerek darlık genişletilmekte ve stent (kafes) yerleştirilmektedir. Stent ne işe yarar? Stent, damarın büzülerek kapanmasını engellerken; cerrahi yöntem olan koroner arter by-pass ameliyatında tıkalı damarların uç tarafına vücudun diğer bölgesinden alınan damarların ilave edilerek oksijenlenmiş kan gönderilmesi sağlanıyor. Bu işlem de iki farklı şekilde gerçekleştiriliyor; kalp durdurularak ve kalp durdurulmadan yapılan by-pass ameliyatları. Balon işlemi ise kapalı damar içerisinde, kateter ucunda bulunan bir balonun şişirilerek damarın genişletilmesi olarak ifade edilebilir. Daha çok stentle birlikte ya da stent işlemini kolaylaştırmak amacıyla kullanılıyor. Hangi hastaya stent hangi hastaya by-pass yapılır? Teknik olarak her iki işlem de sıklıkla uygulanılan işlemler. Ancak bir yöntemi değerlendirirken yalnızca teknik başarıya bakılmamalıdır. Yapılan tedaviler erken dönem, orta dönem ve uzun dönem sonuçlarıyla değerlendirilmelidir. Hangi yöntemin hangi durumda uygulanacağı konusunda en önemli kriterlerden biri tıkanıklığın yaygınlığıdır. Eğer hastadaki tıkanıklık yaygınsa, diyabet (şeker hastalığı), çoklu damar tutulumu ile ana damar tutulumu varsa tercih edilen tedavi yöntemi koroner arter by-pass ameliyatıdır. Damarlardaki darlık daha kısa segmentteyse, tutulma ana damarda değilse, darlık yandal çıkışları ve çatallanmaları tutmuyorsa stent yöntemi başarıyla uygulanabilmektedir. Koroner by-pass ameliyatlarının en önemli avantajlarından biri tam damarlanma sağlaması ve uzun dönemde stentlere göre daha düşük oranda tekrar işlemleri gerektirmeleridir. Yöntem seçiminde en önemli noktalardan biri koroner anjiyografinin kardiyolog ile cerrah tarafından birlikte değerlendirilmesi ve hastaya ayrıntılı bilgi verilerek tedavi kararının alınmasıdır. Stent ya da bypass yönteminin belirlenmesindeki faktörler neler? Cinsiyet ve yaş her iki yöntemde de öncelikli belirleyici kriterlerden değildir. Daha çok hastanın fiziki durumu, başka hastalıkların varlığı (kronik akciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, tıkayıcı beyin damar hastalıkları gibi), kan sulandırıcı gibi bazı ilaçları kullanıp kullanamayacağı yöntem seçiminde önemli etkenlerdir. Örneğin, stent işleminden sonra mutlaka kan sulandırıcı ilaç kullanılmalıdır. Aksi takdirde hastalık tekrarladığı gibi, ani tıkanmalar ölüme kadar yol açabilen sorunlara de neden olabilmektedir. Başka bir ameliyat gerekliliği halinde bu ilaçların kesilmesi olumsuz etki yaratacağından, planlı ameliyatı olan bir hastaya stent uygulaması önerilmemektedir. Sağlığınızla ilgili daha fazla bilgi öğrenmek için http://www.saglikk.com/ adresini ziyaret edebilirsiniz.
