Fitre ne kadar? Bugün verilebilir mi?

Müslüman aleminde oruç tutup bayrama kavuşmanın bir şükran ifadesi olarak dağıtılan fitre bu yıl 16 TL olarak belirlendi. Peki fitre ve zekat kimlere ne zaman verilir? Kimlere verilmez? Oruç fidyesi nedir? İşte merak ettiğiniz tüm sorular ve yanıtları...

Diyanet İşleri Başkanlığı'na bağlı Din İşleri Yüksek Kurulu, bu yılki Fitre'yi belirlerken bir kişinin asgari geçim tutarını hesapladı. Buna göre 2017 yılı Fitre tutarı 16 TL olarak belirlendi. Fitre “Fıtr” kelimesi sözlükte "orucu açmak", aynı kökten fıtrat kelimesi ise "yaratılış" anlamına gelir. “Fıtır sadakası”, Ramazan orucunu tutup bayrama kavuşmanın bir şükran ifadesi olarak fakirlere yapılan bir yardımdır.

Peki fitre ve oruç tutmayanların ödeyeceği fidye kimlere verilir kimlere verilmez? Fitre ve fidye ne zaman verilmelidir parası olmayan ne yapacak? Fitre ve zekâtta nihai hedef, yoksulun sevindirilmesidir. Bu doğrudan olabileceği gibi, bir vasıtayla da olabilir. Fitre Ramazan ayı içinde verilmelidir. Herhangi bir sebeple bayrama kadar verilmemiş olan fitreler daha sonra da verilebilir. Zekât yıl boyunca verilebilir. Ramazan ayı içinde verilmesi âdettendir. Fitre, hür olan, Müslüman olan, fakir olan herkese verilebilir. Fitre verecek olan kişi, nafakası kendisine farz olan akrabasına fitre veremez. Fitre zengine verilmez. Fitre birkaç yoksul arasında bölüştürülebilir. Zekât her önüne gelene verilmez. Yoksullara, nisap miktarı malı bulunmayanlara (nisap miktarı 2017 Ramazan ayında 11 bin 400 Türk lirası olarak belirlenmiştir),

FİTRE VE ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?

Fitre ve zekâtta nihai hedef, yoksulun sevindirilmesidir. Bu doğrudan olabileceği gibi, bir vasıtayla da olabilir. Fitre Ramazan ayı içinde verilmelidir. Herhangi bir sebeple bayrama kadar verilmemiş olan fitreler daha sonra da verilebilir. Zekât yıl boyunca verilebilir. Ramazan ayı içinde verilmesi âdettendir.

ZEKATI KİMLER VERİR?

Zekât verecek kimsenin kul borcundan fazla paraya sahip olması gerekir. Ev, dükkân, mağaza gibi yaşamak ve işi görmek için gerekli olan nafakalarını sağlamakla görevli olduğu insanların bir yıllık masrafları, ev eşyası, giyecekler (yazlık ve kışlık olarak), binek hayvanları, bir sanat veya zanaatın uygulanması için gerekli malzeme, alet, ticaret amacı olmayan kitaplar, gerekli silahlar, zekâta bağlanmamıştır. Zekâta tabi olan malın (nami) büyüyen bir mal olması şarttır. Çünkü zekâtın, manası, “nema” olup, “ancak büyüyen maldan” elde edilir.

Zekât verecek kadar mala sahip olan Müslümanlar, geçmiş bir yıl içinde varlıklarındaki (mallarındaki, paralarındaki) büyüyen kısmı hesaplayıp, onun kırkta birini (yüzde 2.5’ini) zekât olarak dağıtmak yükümlülüğü altındadır.

FİTRE VE ZEKAT KİMLERE VERİLİR?

Fitre, hür olan, Müslüman olan, fakir olan herkese verilebilir. Fitre verecek olan kişi, nafakası kendisine farz olan akrabasına fitre veremez. Fitre zengine verilmez. Fitre birkaç yoksul arasında bölüştürülebilir. Zekât her önüne gelene verilmez. Yoksullara, nisap miktarı malı bulunmayanlara (nisap miktarı 2017 Ramazan ayında 11 bin 400 Türk lirası olarak belirlenmiştir), çaresizlere, borçlulara, kölelikten kurtulacaklara, parasızlıktan dolayı yolda kalmış olanlara, hali vakti yerinde olmayan öğrencilere, kardeş, amca, dayı, teyze, hala ve benzerleri akrabaya zekât verilir.

Burada dikkat edilecek nokta, zekât verilecek Müslüman’ın durumudur. Akrabadan başlayıp konu komşuya, meslek arkadaşlarına, daha sonra da hemşerilere ve başka zekât almaya durumları elverişli kimselere zekât vermek daha hayırlı sayılır.

ORUÇ FİDYESİ NEDİR?

Fidye bazı ibadetlerin eda edilmemesi ya da edası sırasında birtakım kusurların işlenmesi hâlinde ödenen dînî-malî ükümlülüktür. İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusudur. İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan ve daha sonra da kaza etmesi mümkün olmayan kimse, oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder.” (Bakara, 2/184) buyurulmaktadır. Bir fidye miktarı, bir sadaka-i fıtır miktarıdır.

2017 YILI ORUÇ FİDYESİ NE KADAR?

Diyanet'in belirlediği sadaka-i fıtır miktarı bu yıl 16 lira olarak ilan edildiği için fidye miktarı da bu kadar oldu. Oruç tutmayanlar her gün için 16 lira vermek durumundalar. Bu alt sınır yani bunun altında oruç fidyesi belirlenip verilemez. İsteyen üstünde bir rakam ödeyebilir. Ramazan ayının tamamında oruç tutmayanların fidye miktarı 480 lira yapıyor.

ORUÇ FİDYESİ İÇİN PARASI OLMAYAN NE YAPAR?

Fidye vermek durumunda olan ancak maddi gücü bulunmayan kişiler ise Allah'tan af diler. Günler uzun olduğu için oruç tutamayan hasta veya yaşlılar kısa günlerde oruç tutarak kaza edebilirler.

ORUÇ FİDYESİ KİMLERE VERİLMEZ?

Ramazan fidyesi zekat verilen kişilere verilebilir. Yani bireyin kendi torunu veya çocuğuna fidye vermesi mümkün değildir. Bunun yanında dedeye, anneye, babaya, büyük anneye, toruna, hanıma, evlada fitre verilmez. Eğer gelin, damat, kayınvalide, kayınpeder, üvey çocuk ve kayınbirader gibi kan bağı olmayan akrabalar fakir ise onlara verilebilir. Hala, dayı, amca, teyze gibi kan bağı olan akrabalara fitre vermek daha çok sevaptır