Sivas'ta yaşanan domuz gribi olayı sonrasında domuz gribi geri mi dönüyor tartışmaları başladı... Domuz gribi, dünya genelinde önemli bir saglik sorunu. Bu hastaliga yol açan virüs, kolayca bulasabiliyor. Domuz gribinden korunmak ve bulasma riskini azaltmak için öncelikle hastalikla ilgili bilgilenmek ve bazi önlemler almak gerekiyor. Acibadem Maslak Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Sesin Kocagöz domuz gribi ile ilgili merak edilenleri tüm yönleriyle anlatti…
Domuz gribi nedir? Domuz gribi, insanlarda mevsimsel gribe benzer sikayetlere yol açan viral bir hastaliktir. Kaynagi, A (H1N1) tipi virüstür. Bu yeni virüs; insan, domuz ve kus virüslerinin karisimidir. Domuz gribi denmesinin nedeni ise, domuzlar arasinda görülen grip virüsüne benzemesidir.
Domuz gribi nasıl bulaşır? Domuz gribi, mevsimsel grip gibi, solunum (hava) yoluyla bulasir. Hastalanan kisi; öksürürken ve hapsirirken havaya virüslü tükürük zerrecikleri yayilir. Hasta olmayan kisiler bu zerreciklerle temas ederse virüs onlara da bulasir. Söyle ki; kisi, grip virüsünün bulasma oraninin yüksek oldugu masa, sandalye gibi yüzeylere dokunduktan sonra ellerini, agiz, göz ya da burnuna götürürse hastalik etkenini kendi vücuduna bulastirmis olur. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canli kalabilecegini isi, nem orani, yüzey niteligi gibi pek çok faktör etkiler. Ancak her ihtimale karsi, hasta kisinin temas ettigi yüzeylere dokunulmamali, herhangi bir sebeple dokunulduysa eller mutlaka yikanmalidir. Kuluçka süresi (virüsün vücuda girmesinden, hastalik belirtileri ortaya çikana kadarki süre) ne kadardir? Kuluçka süresi 1-7 gün arasinda degisir. Hastalanan kisi, hastaligi ne kadar süreyle bulastirabilir? Eriskinler yaklasik 7 gün, çocuklar ise 12 gün süreyle virüsü bulastirabilirler.
Domuz gribi belirtileri nelerdir? Domuz gribinin belirtileri, mevsimsel grip belirtilerinden farkli degildir. Ates, burun akintisi ya da öksürük gibi solunum yollari bulgulari, bogaz agrisi, vücut agrisi, bas agrisi, halsizlik ve yorgunluk en sik görülen yakinmalardir. Seyrek olarak ishal ve kusma da görülebilir. Altta kronik hastaliklar gibi baska hastaliklari olan kisiler, mevsimsel gripte oldugu gibi Domuz Gribi için de risk grubu olusturmakta ve hastalik bu kisilerde daha agir seyretmektedir. Çocuklarda ve yetiskinlerde hastaligin belirtilerinde fark var midir? Genelde yoktur; ancak küçük çocuklarda dikkat edilmesi gereken ek belirti huzursuzluk, istahsizlik ve uyku hali olarak görülebilir. Eriskinlerde acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir? Zor nefes almak veya nefes darligi Bilinç bulanikligi Sik ve uzun süreli kusma Çocuklarda acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir? Hizli veya zor nefes alma Vücutta solgunluk ya da morarma Beslenememe Uyarilara cevapta azalma Uykuya meyil Huzursuzluk Atesle beraber döküntü görülmesi Domuz gribi ile mevsimsel grip arasindaki en belirgin fark nedir? Aralarinda belirgin bir fark yoktur. Ikisi de benzer virüsler ile gelismektedir.
Domuz gribi nasıl teşhis edilir? Bu hastaligin tanisi, burundan veya bogazdan alinan sürüntü örneginden çalisilan testler ile konur. Hangi durumlarda test önerilir? Soguk alginligi belirtileri olanlardan hastaneye yatacak kadar agir tablosu olanlar ile risk gurubunda olanlara önerilir. Risk grubunda kimler yer alir? Risk grubunda olanlar; gebeler, 2 yas alti bebekler, 65 yas üstü yaslilar ile, kronik bronko-pulmoner hastalik, kronik kardiyovasküler hastalik, kronik nörolojik hastalik, diyabet, kronik akciger hastaligi (astimlilar dahil), karaciger yetmezligi, böbrek yetmezligi olanlar ve bagisiklik sistemi zayif olan kisiler.
Korunmak için neler yapmalı? Hastaliktan korunmak için nelere dikkat etmeli? Hasta görünen, atesli ve öksürügü olan kisiler ile yakin temas etmek zorundaysaniz (1 metre kadar yakinina gelinecekse) maske takin ve temastan sonra elerinizi sabunlu su ile yikayin. Ellerinizi sik sik su ve sabun ile yikayin. Özellikle öksürdügünüzde veya hapsirdiginizda mutlaka yikayin. Yikama olanagi yok ise alkol bazli el dezenfektanlari kullanin. Öksürdügünüzde veya hapsirdiginizda agzinizi kagit mendil ile kapatin. Mendili çöp kutusuna atin. Ardindan ellerinizi yikayin. Ellerinizi gözünüze, burnunuza ve agziniza sürmeyin. Virüsün bu yolla yayildigini unutmayin. Eger hasta iseniz evde kalin ve diger kisilerle temasinizi sinirlandirin.
Soğuk algınlığı yaşayanlar nasıl önlemler almalı? Kendinizde soguk alginligi belirtileri hissettiginizde hastaliginiz ile ilgili ailenizi ve is yerinizi mutlaka bilgilendirin. Mümkün ise bulastirma riskini en aza indirmek için evde kalin ve kalabaliktan, okuldan, isten uzak durun. Istirahat edin ve bol sivi alip, var olan yakinmalariniza yönelik tedavi uygulayin. Bogaz agrisi için pastil, yüksek ates, bas ve genel vücut agrisi için ates düsürücü, agri kesici alabilirsiniz. Hapsirirken ve öksürürken agzinizi ve burnunuzu tek kullanimlik mendillerle kapayin ve kullanilmis mendilleri uygun sekilde yok edin. Özellikle hapsirdiktan veya öksürdükten sonra, ellerinizi iyice yikayin. Yakinmalariniz artar ve soluk alirken zorlanma da baslar ise en yakin saglik merkezinin acil servisine basvurun. Mümkün ise önceden, hekiminiz ile temasa geçin ve bilgilendirin. Yolculuk sirasinda agzinizi ve burnunuzu maske ile kapatarak etrafa bulastirma riskini azaltin. Yakinmalarinizda artis olursa hekiminiz ile irtibata geçiniz.
Aşı korur mu? Mevsimsel grip asisi domuz gribine karsi koruma saglar mi? Hayir saglamaz. Kimler domuz gribi asisi yaptirmali? Saglik personeli ile enfeksiyonu agir geçirme olasiligi olan risk gruplari bu asiyi yaptirmalidir. Domuz gribine karsi korunabilmek için beslenmede nelere dikkat etmeli? Özel beslenmeye gerek yoktur. Sadece bol sivi tüketmeye özen gösterilmelidir. TEDAVISI Domuz gribi olgularinda kullanilan etkin bir ilaç var mi? Gerektiginde doktor kontrolünde kullanilabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar doktor tarafindan önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanilmamalidir. Domuz gribi hakkinda tedavi uygulamaya ehliyetli kurum var mi? Saglik Bakanligi’nin çesitli dönemlerde tahsis ettigi hastaneler vardir.