İran-Türkiye Ticari İlişkiler paneli

ANKARA (AA) - İran'ın Ankara Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi Hamid Zadboom, Tahran'ın Türkiye ile 30 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefini gerçekleştirmek konusunda, "Son birkaç sene içinde atılan en önemli adımlardan biri tercihli ticaret anlaşmasının imzalanmasıydı. Türkiye Ekonomi Bakanlığıyla tercihli ticaret anlaşmasındaki kalemlerin artırılması için müzakerelerde bulunmaktayız ve bu kalemlerin sayısı 265'i aşarsa serbest ticaret anlaşmasına doğru gideriz." dedi.

Zadboom, İran Araştırmaları Merkezi'nde düzenlenen "İran-Türkiye Ticari İlişkileri" panelinde yaptığı konuşmada, iki ülkenin de ticari ilişkilere verdiği öneme değindi.

Geçen yıl Türkiye'nin İran'dan 6 milyar 100 milyon dolarlık ithalat yaptığını ve ülkeye 3 milyar 700 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini belirten Zadboom, bu yılın 8 aylık dönemindeyse Türkiye'nin İran'a olan ihracatının yükseldiğini, ithalatınınsa azaldığını aktardı.

İki ülke arasındaki ticaret hacmini artırmak için çok çalışmak gerektiğini vurgulayan Zadboom, şöyle devam etti:

"Hem bizim hem Türkiye'nin ticaretine baktığımızda, her iki ülkenin de hedefi ticaret hacmini büyütmek . İki ülke arasında ticaret hacmi ne kadar düşük olursa ticari sıkıntılar da daha çok olur. Biz 30 milyar dolarlık ticaret hacmi istiyorsak, geçen yıla göre rakamı 3 katına çıkarmamız gerekir. Bunun için çok çalışmaya ve iki ülke arasındaki ticaret altyapısını sağlamlaştırmaya mecburuz. Son birkaç sene içinde atılan en önemli adımlardan biri tercihli ticaret anlaşmasının imzalanmasıydı. Şu an Türkiye Ekonomi Bakanlığıyla tercihli ticaret anlaşmasındaki kalemlerin artırılması için müzakerelerde bulunmaktayız ve bu kalemlerin sayısı 265'i aşarsa serbest ticaret anlaşmasına doğru gideriz. Bizim arzumuz ve hedefimiz serbest ticaret anlaşmasının yapılması. Avrupa ülkeleri birbirleriyle savaş içindeyken bile serbest ticaret yapmaktalar. İran ve Türkiye iki müslüman ülke olarak kültürel anlamda yakın iki ülke neden serbest ticaret yapmasınlar."

- "Çok büyük potansiyele sahip ama zor bir pazar"

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-İran İş Konseyi Başkanı Bilgin Aygül de Türk firmalarının enerjiden perakendeye her sektörde işbirliği yapabileceğini belirterek, "İran’da ambargo kalktı her şey rahatladı diye düşünmemek lazım, çok büyük potansiyele sahip ama zor bir pazar." değerlendirmesinde bulundu.

Bölgede barış ve refahın artmasında iki ülke ekonomik işbirliğinin büyük rolü bulunduğunu ifade eden Aygül, Türkiye-İran arasındaki 30 milyar dolar ticaret hedefinin aşılamayacak bir rakam olmadığını dile getirdi.

Aygül, İran'da yaklaşık 200'ün üzerinde Türk yatırımcısının bulunduğunu belirterek, "İran ile Türkiye arasında yatırımların karşılıklı korunması, teşviki ve çifte vergilendirilmesinin önlenmesiyle ilgili 2005'te iki yasa çıkarıldı ve uygulamaya konuldu. Tercihli ticaret anlaşması 1 Ocak 2015'ten beri 140 tarım ürününde İran’a, 125 sanayi ürününde Türk firmalarına indirim sağladı. Bunlar gözden geçirilerek artırılacak. Dolayısıyla yüzde 40 civarında bir indirim söz konusu ve bu başka ülkelere uygulanmayan bir oran. Tercihli ticaret anlaşmasını geliştirip serbest ticaret anlaşmasıyla taçlandırırsak ülkeler arasındaki refah ve işbirliği çok farklı bir noktaya gider. " diye konuştu.

- İran Araştırma Merkezi

İRAM Başkanı Ahmet Uysal da AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, merkezin yeni kurulduğunu ve bugün ilk etkinliklerini yaptıklarını belirtti. İRAM'ın Türkiye ile İran arasındaki sorunları anlamaya ve çözmeye çalıştığını anlatan Uysal, özellikle veri tabanı oluşturmaya özen gösterdiklerini söyledi.

Türkiye'de böyle bir araştırma merkezinin açılmasında geç kalındığını vurgulayan Uysal, ABD'de 20'den fazla İran ile ilgili düşünce kuruluşu olduğunu kaydetti. Uysal, "İRAM ile birlikte Türkiye'de ilk defa ülke bazlı bir düşünce kuruluşu kuruldu, bu da Türkiye'nin İran'a verdiği önemi gösteriyor." dedi.

Türkiye ile İran arasında 2012 yılında 22 milyar doları bulan toplam ticaret hacmi, geçen yıl 13,7 milyar dolara kadar gerilemişti.