"Karya Akademi" tasarımı kırsal kesime taşıyor

İSTANBUL (AA) - Tasarım Vakfı kurucusu Faruk Malhan, kırsal bölgelerdeki zanaatları canlandırmak ve istihdam sağlamak amacıyla Karya Akademi'yi kurduklarını ifade ederek, "Karya Akademi'deki çalışmalarımızın en kritik noktası tasarımın 'beyaz' olmaktan çıkmasıdır. Yani bir miktar asil olmaktan çıkmasıdır" dedi. 

Tasarım Vakfı'ndaki tanıtım toplantısında AA muhabirine açıklamada bulunan Malhan, tasarımın çağımıza ve günümüze köklü bir şekilde yerleştiğine dikkati çekerek, "Karya Akademi'de yaptığımız çalışmalarımızda bir turistik eşya, hediyelik eşya boyutunda değiliz, yaptığımız çalışmalar aynı zamanda bir belgesellik içeriyor" diye konuştu.

Faruk Malhan, akademinin kurulmasının oluşumsal bir süreç olduğunu belirterek, "Ben, 70'li yıllardan beri tasarım dünyasının içindeyim, tasarımla var oldum. Tasarımla da bin kişilik bir camianın kuruluşunu gerçekleştirdim komisyonda. Üç yıldır da iş hayatından ayrıldım ve artık kar amacı gütmeyen tasarım faaliyetinin önemi ve bunun hayata kazanımı süreci içerisindeyim" ifadelerini kullandı.

Akademinin çıkış noktasının, üzerinde telif hakkı bulunan tasarımların kitleler tarafından yapılması ve kitlelerin de tasarımcılarla aynı onuru taşıması olduğunu vurgulayan Malhan, şunları aktardı:

"Karya Akademi'deki çalışmalarımızın en kritik noktası, tasarımın 'beyaz' olmaktan çıkmasıdır. Yani bir miktar asil olmaktan çıkmasıdır. Tasarımı biz kitlelere indirmek düşüncesindeyiz. Tasarımı demokratikleştirme süreci içerisindeyiz. Bunun anlamı şu, üzerinde telif hakkı bulunan bir tasarımın kitleler tarafından da yapılıyor olması ve kitlelerin de tasarımcılar gibi böyle bir iş yapıyor olmanın onurunu yaşayabilmeleri. İşin çıkış noktası budur."

Malhan, Türkiye'nin çeşitli bölgelerine gittiğinde özellikle kırsal kesimde böyle bir ihtiyaç olduğunu gördüğüne dikkati çekerek, "Ekonomik olarak da önemi var. Biz kırsal kalkınmayı tasarımın kalbine koyduk. Tasarımı da yine ekonominin kalbine yerleştirmeye çalışıyoruz" dedi. 

- "Adım adım büyüyecek bir çalışma"

Çalışma yaptıkları bölgelere iplik ve desen gönderdiklerini, daha sonra meydana gelen ürünleri topladıklarını belirten Malhan, şu bilgileri verdi:

"Çalışmalarımızın yaygınlaşması, esasında dünya için de yepyeni bir açılım. Batı'da da tasarım 'beyaz insanlara' aittir, pahalıdır. Biz bunun kırılmasını sağlamaya çalışacağız. Çünkü içinde bulunduğumuz bilgi çağı, bilgi teknolojileri, iletişimi kolaylaştırmakta ve belki aralar seyrelirse, o zaman direkt olarak üreticiden bir online mağaza üzerinden ulaşımını sağlayabiliriz veyahut da daha mazbut karlarla bunu satmayı kabul edenlere mağazalarında dağıtımı sağlayabiliriz."

Vakfın kurucusu Malhan, böylece ortaya özel işlerin çıkacağına, yapanların da bu çalışmaları gerçekleştirmiş olmaktan mutluluk duyacağına işaret ederek, çalışmaların sonucunda bölgede önemli bir istihdam doğacağını dile getirdi.

Akademi çerçevesinde yürüttükleri kentsel tasarım çalışmalarında kadınları ve gençleri öncelediklerini söyleyen Malhan, "Çünkü kırsal kesimde işsizlik ve heyecanın azalmasıyla beraber, gençler çok çabuk terkediyorlar bölgeyi. Kentsel tasarım çalışmamız bundan dolayı devreye giriyor ve Türkiye'de üç ilçemizde kentsel tasarım uygulamasında başarılı olabilirsek eğer o zaman dünyanın gözü de açılacaktır" şeklinde konuştu. 

Faruk Malhan, gerçekleştirdikleri çalışmalardan uzun vadede sonuç alacaklarına inandıklarını belirterek, şöyle devam etti:

"Bu çok kolay bir iş değil ama bir renk ve adım adım büyüyecek bir çalışma ve önümüzdeki yılların da tanımına girecek bir iş. Kırsal kesimin o güzel yaşamını ayakta tutacağız. Altı ay sonra ekonominin içinde tasarımcı düşüncenin ve kırsal gelişimin rengini hissettiririz. Çalışmalarımız bu çerçevede."

Şu anda en yoğun çalıştıkları konunun "kırsal kalkınmada inovasyon ve tasarım" olduğunun altını çizerek, "Bu kalkınmayı tasarımla yapabilmeliyiz. Bunun içerisinde yer alan seramik, cam, keçe ve kilim olsun, bu işler bize göre araçsal. Amaçsal değil. Amaç aslında daha olumlu ve keyifli bir yaşamın renklerini insanlara hissettirebilmek. Bunun da topluma çok büyük kazançları olacaktır" dedi.

Malhan, Ege Bölgesinde gerçekleştirdikleri projelerde yer alan ipek ve keçe işlerinin kadınların emeklerine dayandığını gözlemlediğini belirterek, akademide gerçekleştirdikleri çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi:

"Mesela Rize'den gelen iki dokuma tezgahçısı, verdiğimiz tasarım örneklerini dokudu ve prototipler çıkardı. Rize'ye, Trabzon'a ipliklerimiz gidecek ve oradaki tezgahlar bu prototipleri dokumaya şu an hazır. İpekler için ise Ödemiş'teki tezgahlar hazır. Bu tezgahlar Uzak Doğu'dan gelenlerle bir risk altındaydı. Şimdi bunların kültür ögesi ile birleşmesi rekabet şansını azaltacak. Takılar için de Midyat'ta çalışma yapıyoruz, Tasarım Vakfı ve Ankara bölümü, Midyat'taki Meslek Yüksek Okulu'nda telkari bölümü açtırdılar. Bu bölüme 12 kızımız daha ilave oldu. İlk önce gelenekseli çalışmaya başladılar, bir süre sonra tasarımları onlara götüreceğiz."

Çalışmaları sırasında kırsal bölgelerdeki ustaların azaldığını gözlemlediğini de dile getiren Malhan, "Örneğin ne yazık ki Midyat'ta satılan birçok telkari ithal, Endonezya malı. Seramik çalışmalarımızda da hedefimiz, tasarımcılardan çıkarılan işleri kırsal bölgelerde kurulacak olan işliklerde özellikle kadınlara ve gençlere aktarıp, dünya pazarına çıkarmayı hedefliyoruz. Çalışmalarımızda yer alan master tasarımcılarımızdan genç tasarımcılarımız büyük feyz almakta. Takı işlerinde mesela, takı tasarımcısı olmayanlar da katıldı çalışmalara. Çok iyi işler çıktı" ifadelerine yer verdi.

Malhan, çalışmalarının günden güne artacağına değinerek, "Türkiye'nin çeşitli yerlerinde olacağız. Hatta Ortadoğu'ya gitmeyi planlıyoruz çünkü bu konu gün be gün önümüze gelmektedir" dedi.  

Çalışmalarda sanatsal boyutun heyecanını taşıdıklarını vurgulayan Malhan, tasarım boyutunu esas aldıklarını ve ortaya çıkan ürünlerin fiyatlandırılması hususunda da ulaşılabilirliğe özen göstereceklerini sözlerine ekledi.

Tasarım Vakfı tarafından kurulan Karya Akademi, gerçekleştirdiği projeler kapsamında ortaya çıkan ürünleri, yılbaşından itibaren internet sitesinde, ulaşılabilir fiyatlarla satışa sunacak.